Đau họng đau tai: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Tai mũi họng liên thông với nhau nên khi một bộ phận bị viêm thì bộ phận còn lại cũng có thể bị ảnh hưởng. Đau họng đau tai có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân và có các biểu hiện, triệu chứng điển hình mà bạn có thể tham khảo trong chia sẻ dưới đây để điều trị hiệu quả.

1. Triệu chứng của tình trạng đau họng đau tai

Khi bị đau họng đau tai bạn sẽ thấy xuất hiện các triệu chứng đau nhức tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.  Các triệu chứng phổ biến khi đau họng có:

• Thấy xuất hiện cơn đau từ nhẹ đến nghiêm trọng ở phía sau cổ họng
• Có cảm giác khô hoặc khó chịu trong cổ họng
• Cảm thấy đau khi nuốt thức ăn hoặc nói chuyện
• Khàn tiếng
• Cổ họng có dấu hiệu đỏ tấy
• Sưng amidan
• Hàm và các tuyến ở cổ bị sưng
• Thấy xuất hiện các mảng trắng trên amidan

Đau tai sẽ thấy có các triệu chứng sau:

• Có cảm giác đau âm ỉ, liên tục ở một hoặc cả hai bên tai
• Nghẹt tai
• Có cảm giác đầy trong tai hay cảm thấy tai bị bít tắc
• Tai chảy dịch
• Nghe thấy các âm thanh lạ bên trong tai

Ngoài các dấu hiệu, triệu chứng này thì tùy vào nguyên nhân gây bệnh còn có thể đi kèm với đau đầu, sốt và cảm giác mệt mỏi.

2. Nguyên nhân gây đau họng đau tai

Đau họng kèm đau tai thường xảy ra bởi một số nguyên nhân sau đây:

2.1. Dị ứng

Đau họng đau tai có thể xảy ra do các dị nguyên xâm nhập vào cơ thể gây nên tình trạng dị ứng, nguyên nhân này càng dễ xảy ra với người có cơ địa dễ kích ứng. Phấn hoa, lông thú nuôi, bụi bẩn,…có thể đi vào mũi kích hoạt phản ứng dị ứng tự nhiên gây nên tình trạng viêm đi dọc từ màng nhầy đến khoang mũi và tai. Chất nhầy dư thừa tích tụ chuyển xuống cuống họng hay còn gọi là tình trạng chảy dịch mũi sau, gây nên chứng đau họng. Tình trạng viêm có thể làm tai bị tắc nghẽn do chất nhầy không có đường thoát ra ngoài. Dấu hiệu dễ nhận thấy là bạn có thể bị viêm họng, đau họng, đau tai, còn người bị dị ứng có thể kèm theo các triệu chứng khác như liên tục hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, mắt bị ngứa, chảy nước mắt.

2.2. Viêm amidan

Khi amidan trong cổ họng bị vi khuẩn, virus xâm nhập gây hại sẽ dẫn đến viêm. Bệnh có thể xảy ra với mọi người nhưng khá phổ biến với trẻ nhỏ do sức đề kháng yếu. Khi bị viêm, amidan sưng tấy, gây đau họng khó chịu và các dấu hiệu như đau tai, đau họng khi nuốt thức ăn, sưng hạch bạch huyết ở cổ, amidan có mảng trắng, vàng phủ lên, sốt.

2.3. Bệnh bạch cầu đơn nhân

Đây là tên gọi của căn bệnh truyền nhiễm hình thành bởi sự xâm nhập của virus vào cơ thể và bệnh này xuất hiện nhiều ở đối tượng thanh thiếu niên với thời gian hình thành bệnh kéo dài trong vài tuần và có các triệu chứng như cổ họng bị đau nhức, kèm theo đó là hạch bạch huyết cổ, nách, háng có dấu hiệu sưng to, cơ thể mệt mỏi, cơ bắp đau nhức khó chịu.

2.4. Viêm họng liên cầu khuẩn

Viêm họng liên cầu khuẩn là căn bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Streptococcus gây ra. Người bệnh sẽ thấy các cơn đau họng nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm. Một số trường hợp vi khuẩn gây nhiễm trùng cổ họng có thể đi vào ống eustachian và tai giữa, dẫn đến nhiễm trùng tai và gây đau họng kèm đau tai dẫn đến triệu chứng đau họng nhói lên tai bị ảnh hưởng. Các triệu chứng đau họng đau tai do viêm họng liên cầu khuẩn là thấy các mảng trắng hoặc mủ xuất hiện trên amidan, các đốm nhỏ màu đỏ trên vòm miệng, sốt, sưng các hạch bạch huyết phía trước cổ.

2.5. Trào ngược axit dạ dày gây đau họng đau tai

Đau họng đau tai có thể là do tình trạng trào ngược axit dạ dày thực quản. Nếu thường xuyên bị trào ngược axit, bạn có thể mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) – một dạng trào ngược axit nghiêm trọng hơn. Các triệu chứng trào ngược axit có xu hướng tăng khi bạn nằm hay khi cúi gập người hoặc sau khi ăn. Triệu chứng phổ biến nhất của trào ngược axit là ợ nóng và một số triệu chứng khác như có vị chua bên trong miệng, trào ngược thức ăn, chất lỏng hoặc dịch mật, khó tiêu, đau họng và khàn tiếng, cảm giác có khối u bên trong cổ họng.

2.6. Viêm xoang mãn tính

Nếu bị viêm xoang mãn tính (các hốc xoang bị viêm kéo dài ít nhất 12 tuần ngay cả khi đã được điều trị). Bệnh có thể cản trở quá trình thoát dịch nhầy, gây ra sự tích tụ dẫn đến sưng và đau ở mặt. Các triệu chứng có thể gặp là dịch nhầy đặc và có màu sắc bất thường, nghẹt mũi, đau họng đau tai và răng hàm trên, ho, hôi miệng.

2.7. Tiếp xúc với các chất gây kích ứng

Nếu bạn hít phải khói thuốc lá hay tiếp xúc với hóa chất độc hại trong thời gian dài thì đây có thể gây ra tình trạng kích ứng ở mắt, mũi và cổ họng và gây đau họng. Đồng thời các chất này còn ảnh hưởng đến tai, gây viêm niêm mạc và kích ứng phổi. Các chất gây kích ứng có khói bụi, khói thuốc lá, khí clo. bụi gỗ, chất tẩy rửa lò nướng, sản phẩm tẩy rửa công nghiệp, xăng, xi măng, dung môi pha sơn…

2.8. Rối loạn khớp thái dương hàm gây đau họng đau tai

Rối loạn khớp thái dương hàm (TMD) là một nhóm các tình trạng gây ảnh hưởng đến khớp thái dương nằm ở mỗi bên hàm. TMD không chỉ gây đau mà còn gây rối loạn chức năng ở các khớp này, khiến khả năng điều khiển chuyển động của hàm bị ảnh hưởng. Bệnh này thường gặp ở người có thói quen nghiến răng, tuy nhiên nguyên nhân gây rối loạn khớp thái dương hàm vẫn chưa được xác định chính xác. Bạn có thể gặp các triệu chứng như đau ở hàm, có thể lan xuống cổ, đau ở một hoặc cả 2 khớp và đau đầu kinh niên, nghe được các âm thanh lạ khi cử động hàm, một số trường hợp gây ra đau họng kèm đau tai.

2.9. Nhiễm trùng răng hoặc áp xe

Hiện tượng áp xe răng hình thành do túi mủ ở các bộ phận của răng bị nhiễm khuẩn. Bạn sẽ có những cơn đau xung quanh hàm, sau đó lan rộng ra đến tai. Các hạch bạch huyết ở cổ cũng có xu hướng bị sưng, đau và các dấu hiệu như nhạy cảm với những thức uống nóng, lạnh, khi nhai và nuốt đau có cảm giác đau nhức, má và mặt bị sưng, nhiệt độ cơ thể tăng cao bất thường.

3. Chẩn đoán tình trạng đau họng và đau tai

Để chẩn đoán tình trạng đau họng đau tai, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi bệnh sử và khám sức khỏe tổng quát, khám tai và cổ họng để quan sát xem có dấu hiệu của nhiễm trùng và sưng hạch hay không. Bác sĩ có thể lấy mẫu bệnh phẩm ở cuống họng của bạn để kiểm tra loại vi khuẩn gây bệnh nếu thấy cần thiết. Một số xét nghiệm có thể được chỉ định:

• Xét nghiệm máu
• Nội soi mũi họng để kiểm tra bên trong mũi và cổ họng
• Đo nhĩ lượng để kiểm tra tai giữa
• Nội soi thanh quản để kiểm tra các vấn đề tại thanh quản
• Thử nghiệm nuốt bari để kiểm tra trào ngược axit

4. Điều trị tình trạng đau họng đau tai

4.1. Các biện pháp khắc phục đau họng đau tai tại nhà

Để có thể hỗ trợ điều trị, cải thiện tình trạng đau họng đau tai thì bạn có thể áp dụng các biện pháp tại nhà, đó là:

• Dành thời gian nghỉ ngơi và uống nhiều nước sẽ giúp cải thiện cảm lạnh hoặc nhiễm trùng ở cổ họng, xoang và tai.
• Bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm để giúp làm ẩm không khí, từ đó giúp giữ ẩm cho cổ họng và mũi.
• Có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC), dùng viên ngậm trị viêm họng hoặc thuốc trị viêm họng dạng xịt, thuốc kháng histamin.
• Súc miệng bằng nước muối ấm.

4.2. Điều trị y tế

Thông thường đau tai đau họng nhẹ thì thường tự hồi phục sau vài tuần nhưng với trường hợp bị nhiễm trùng răng, bị nhiễm liên cầu khuẩn tái phát hoặc có hệ thống miễn dịch yếu thì cần được điều trị bằng thuốc. Bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và các loại thuốc phổ biến có:

• Thuốc kháng sinh
• Thuốc chống trào ngược axit theo toa
• Corticosteroid dạng xịt hoặc uống
• Thuốc chống dị ứng theo toa
• Cân nhắc về việc phẫu thuật cắt amidan hoặc VA (adenoids)

5. Khi nào bạn cần đi khám?

Ai cũng có thể bị đau họng đau tai và có thói quen tự mua thuốc uống, tuy nhiên nếu thấy đau họng đau tai kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm hay có những dấu hiệu dưới đây thì nên đi khám ngay:

• Sốt cao
• Đau họng đau tai nghiêm trọng
• Tai chảy máu hoặc mủ
• Chóng mặt
• Cứng cổ hoặc gáy
• Ợ nóng và trào ngược axit xảy ra thường xuyên
• Đau răng hoặc áp xe răng
• Hệ thống miễn dịch yếu

Đặc biệt khi thấy các dấu hiệu này thì nhất định đến bệnh viện ngay:

• Thấy khó thở hoặc khó nuốt
• Chảy nước dãi
• Thở rít thanh quản

Người bị đau họng đau tai có thể chọn dùng sản phẩm hỗ trợ điều trị an toàn, hiệu quả, đó là sản phẩm có chứa Xuyên tâm liên, hoàng liên, hoàng cầm, bách bộ, xạ can, húng chanh, cỏ ngọt, mật ong, tinh dầu bạc hà, nước tinh khiết và phụ liệu vừa đủ. Khi sử dụng có thể cho tác dụng tại chỗ, dùng để xịt họng, giảm sưng đau rát ngứa họng, giúp giảm viêm họng, viêm amidan, thanh quản; phòng viêm nhiễm đường hô hấp do virus, vi khuẩn, sử dụng cho người bị ho gió, ho khan, ho có đờm, ho lâu ngày không khỏi, ho do cảm cúm, ho do thay đổi thời tiết, làm dịu cải thiện các triệu chứng của khô họng, viêm loét miệng – họng, tổn thương niêm mạc miệng, nhiệt miệng; ngăn ngừa các vấn đề như viêm nướu, viêm chân răng, viêm loét miệng…

Ai cũng có thể bị đau họng đau tai một vài lần và có thể tự khỏi nhưng nếu thấy kèm theo một số dấu hiệu trong nội dung bài viết trên đây thì bạn nên đi khám để được điều trị kịp thời tránh biến chứng nguy hiểm. 

Bài viết liên quan: [Bật mí] 6 cách trị đau họng có đờm hiệu quả ngay tại nhà

Nguồn tham khảo

• [1] Sore Throat and Ear Pain: Symptoms, Causes, and Treatment. https://www.verywellhealth.com/throat-and-ear-pain-causes-5198032
• [2] What’s Causing My Sore Throat and Ear Pain, and How Do I Treat It? https://www.healthline.com/health/sore-throat-and-ears
• [3] What to know about sore throat and ears. https://www.medicalnewstoday.com/articles/sore-throat-and-ears