Ăn gì bổ nấy?

Trung Quốc, từ trước đến nay thường dùng gan trị bệnh gan, dùng óc trị bệnh óc… Người ta cho đó là thói quen dân dã, ít ai chú ý đến. Nhưng từ khi phát minh học thuyết “Nội tiết” và phương pháp “chữa bệnh bằng tạng” người ta mới thay đổi quan niệm và cho đó là một phát minh lớn. Hiện nay  thuốc chữa tim nổi tiếng của Đức cũng chế từ tim bò. Nhiều nước đã có thuốc chiết xuất từ gan, từ thận, từ tinh hoàn, từ nhau thai nhi tuyến giáp trạng… Những thứ này trong sách “Thiên kim phương” đời Đường đều có ghi chép trong “Phương pháp trị bệnh bằng tạng khí”.

Cách chế biến thực phẩm cũng có thể làm thay đổi chất lượng và tính chất của chúng để biến thành thuốc chữa bệnh. Ví dụ: khoai lang là một thức ăn, nhưng khoai lang nướng than tồn tính lại là vị thuốc chữa đau bung, chướng hơi, cũng như nhân quả táo (toan táo nhân) đem sao đen thì thành vị thuốc chữa bệnh mất ngủ. Ngược lại, thục địa là vị thuốc bổ, đem hầm thực địa với củ sen và thịt lợn, cho ta một món canh hấp dẫn và bổ dưỡng…

Ở Việt Nam, trong “Vệ sinh yếu quyết” Hải Thượng khuyên:

“Vệ sinh ăn uống trước tiên

Khuyên ăn thanh đạm khuyên kiên đạm nồng

Cao lương tích trệ sinh ung

Rau tương thanh đạm, đói lòng cũng ngon

Ăn nhiều ngũ cốc tốt hơn

Thịt thà lạnh béo sinh đờm, lãi giun

Có câu tham thực cực thân

Bệnh tòng nhập khẩu ta cần phải kiêng

Muốn cho ngũ tạng được yên

Bớt ăn mấy miếng, nhịn thèm giảm đau

Chết vì bội thực cũng nhiều

Ngờ đâu lại có người ngèo chết no

Còn người phú quý nhàn cư

Ngày đêm yến tiệc, ăn no lại nằm

Rượu say rồi lại nhập phòng

Khỏi sao tích trệ, phạm phòng chết non”.