Cách đo mật độ loãng xương bằng phương pháp Dexa

Đo mật độ xương sẽ giúp biết tình trạng loãng xương của bạn để có cách điều trị thích hợp, hiệu quả nhất. Phương pháp Dexa là một cách đo mật độ xương phổ biến và chính xác nhưng không phải ai cũng hiểu về phương pháp này. Cùng tìm hiểu về cách đo mật độ loãng xương bằng phương pháp Dexa trong bài viết dưới đây nhé.

1. Đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA là gì?

DEXA là phương pháp hấp thụ tia X năng lượng kép (Dual Energy X-ray Absorptiometry) để xác định mật độ xương và là phương pháp được sử dụng rộng rãi trên thế giới, được WHO công nhận là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán loãng xương.

Phương pháp này thường được thực hiện tại vị trí cột sống thắt lưng và cổ xương đùi (bên không thuận). Khi thực hiện đo, máy sẽ phát ra chùm tia X ở một mức năng lượng cao và một mức năng lượng thấp, sau đó máy sẽ đọc độ suy giảm năng lượng của 2 chùm tia này sau khi đi qua mô xương, độ hấp thụ tỷ lệ thuận với mật độ xương.

Hiện tại, DEXA là phương pháp phổ biến nhất để đo loãng xương. Phương pháp này dùng tia X để đo hàm lượng canxi và các khoáng chất khác có trong xương; thường được đo ở cột sống, hông, hoặc cổ tay. Mật độ xương càng cao thì xương càng chắc khỏe và nguy cơ gãy xương càng thấp. Ngược lại, nếu mật độ xương thấp hơn bình thường so với độ tuổi, có nghĩa bạn có nguy cơ loãng xương và gãy xương đang đe dọa. Loãng xương sẽ gây mất dần xương hay thay đổi cấu trúc khiến xương trở nên mỏng, yếu và dễ bị gãy hơn.

2. Ai nên đo mật độ loãng xương bằng phương pháp DEXA

Đối tượng nên thực hiện đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA có:

• Người cao tuổi có hệ xương khớp suy yếu
• Phụ nữ sau mãn kinh, dưới 65 tuổi
• Nam giới trên 70 tuổi
• Nam giới có biểu hiện lâm sàng liên quan đến tình trạng mất xương
• Người trưởng thành có bệnh lý có thể gây mất xương như bệnh cột sống dính khớp, viêm khớp dạng thấp
• Người thừa cân béo phì hoặc có trọng lượng cơ thể thấp, chỉ số BMI ≤ 18.5 kg/m2
• Người có sử dụng Corticoid kéo dài và liều cao, cụ thể là dùng liều trên 5mg kéo dài trên 3 tháng.
• Người thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia và cafein

3. Quy trình đo mật độ xương bằng kỹ thuật DEXA

3.1. Chuẩn bị

• Đối với bệnh nhân: Thông thường người bệnh không cần chuẩn bị gì đặc biệt. Người bệnh vẫn có thể ăn uống bình thường, không bổ sung canxi ít nhất 24 giờ và điền các thông tin cá nhân như: ngày tháng năm sinh, địa chỉ, thuốc đang dùng, thuốc đã dùng và tiền sử bệnh, chiều cao, cân nặng và tháo bỏ hết đồ kim loại trên người như đồng hồ, nhẫn, vòng, chìa khóa…
• Đối với thiết bị: Máy đo loãng xương cần kết nối với máy tính điều khiển và máy in kết quả. Một số đồ dùng cần thiết để tạo tư thế khi đo. Đo DEXA cần được thực hiện bởi bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh.

3.2. Quy trình thực hiện

• Bước 1: Khởi động máy tính và hệ thống máy đo. nhập thông tin của người bệnh
• Bước 2: Tùy vào vị trí đo mà người bệnh sẽ được hướng dẫn ngồi hay nằm đúng tư thế để lộ vị trí cần đo.
• Bước 3: Máy đo mật độ xương sẽ di chuyển tới, lui và xung quanh khu vực có xương cần đo mật độ xương. Chuyên viên sẽ tiến hành đo hết các điểm và căn chỉnh đúng phổ đo để thu được hình ảnh chính xác. Thời gian thực hiện khoảng từ 10 – 30 phút.
• Bước 4: Sau khi đo xong người bệnh ra ngoài chờ kết quả.
• Bước 5: Nhận định kết quả và in kết quả trả cho người bệnh.

4. Lợi ích và rủi ro khi đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA

4.1. Lợi ích của phương pháp DEXA

• Phương pháp DEXA chỉ phóng ra lượng phóng xạ rất nhỏ, ít hơn 1/10 liều so với chụp X-quang ngực tiêu chuẩn và lượng bức xạ tự nhiên một người có thể tiếp xúc trong 1 ngày.
• Đây cũng là kỹ thuật tốt nhất hiện nay để chẩn đoán loãng xương và nguy cơ gãy xương.
• Phương pháp được thực hiện đơn giản, nhanh chóng và không xâm lấn, không cần thực hiện kỹ thuật gây mê nên người bệnh không phải lo lắng.
• Từ kết quả quét DEXA, bác sĩ sẽ đưa ra cách điều trị loãng xương thích hợp và sử dụng kết quả này trong việc theo dõi hiệu quả điều trị.

4.2. Rủi ro

• Tuy nguy cơ của tia X tuy thấp nhưng bác sĩ hay kỹ thuật viên vẫn cần thông báo cho người bệnh trước khi thực hiện. Phương pháp đo loãng xương chỉ nên thực hiện theo chỉ định của bác sĩ, trong điều kiện máy và phòng chì tốt, được thực hiện bởi kỹ thuật viên nhiều kinh nghiệm.
• Nếu người bệnh có nghi ngờ mang thai cần thông báo với bác sĩ.
• Tùy vào từng thế hệ máy mà liều bức xạ hiệu quả cho kỹ thuật này khác nhau. Với các thế hệ máy hiện đại được nghiên cứu để giảm liều tia X thấp nhất có thể.

4.3. Mặt hạn chế của kỹ thuật đo mật độ xương DEXA

Tuy thực hiện nhanh và không xâm lấn, ít rủi ro nhưng DEXA cũng có một số hạn chế như:

• Không thể dự đoán người nào đó sẽ bị gãy xương nhưng có thể chẩn đoán nguy cơ và xác định người đó có cần phải tiến hành điều trị.
• DEXA không được khuyên dùng cho những người bị biến dạng cột sống hoặc đã từng phẫu thuật cột sống.
• Với trường hợp người bệnh bị viêm xương khớp hay gãy xương đốt sống dạng lún có thể gây ảnh hưởng đến kết quả của kỹ thuật này. Lúc này người bệnh được khuyên chụp CT sẽ có kết quả chính xác hơn.
• Việc thực hiện kiểm tra DEXA nên được thực hiện tại cùng một cơ sở y tế và cùng một máy. Bởi các thiết bị khác nhau có thể cho ra các thông số khác nhau.

Sau khi đã có kết quả từ DEXA, người bệnh loãng xương nếu muốn quá trình điều trị bệnh thêm hiệu quả thì có thể chọn bổ sung dưỡng chất tốt cho xương từ viên uống có chứa canxi nano, vitamin D3, MK7 và nhiều dưỡng chất như Mangan, Magie, Silic, Boron… Canxi nano nên tăng khả năng hấp thu lên đến 200 lần canxi thông thường, vitamin D3 tăng khả năng hấp thu canxi từ thức ăn và MK7 sẽ đem canxi đặt vào tận trong xương giúp xương chắc khỏe.

Bài viết liên quan:

• Các loại máy đo loãng xương phổ biến hiện nay
• Đo loãng xương bao nhiêu tiền?