Trẻ biếng ăn hay nôn trớ có nguy hiểm không?

Trẻ biếng ăn hay bị nôn trớ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe hiện tại của trẻ mà nó còn là một trong những nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm phát triển, thiếu sức đề kháng của trẻ sau này. Vậy nguyên nhân của hiện tượng này, cũng như cách xử lý và phòng tránh là gì? Hãy tìm hiểu ngay bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn hay nôn trớ

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Tuy nhiên có 5 nguyên nhân chính, chiếm phần lớn các trường hợp trẻ biếng ăn hay nôn trớ, đó là:

1.1. Bệnh lý đường ruột

Khi thấy trẻ có dấu hiệu biếng ăn hay nôn trớ thì bố mẹ không nên chủ quan. Bởi đây có thể là triệu chứng của các bệnh lý về đường ruột như: viêm dạ dày, viêm ruột, teo tá tràng… Thông thường, các bệnh lý này sẽ kèm theo các biểu hiện như sốt, phát ban, đau quặn bụng, dịch nôn bất thường… Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

1.2. Rối loạn tiêu hóa

Ở những trẻ bị hội chứng rối loạn tiêu hóa thường có các triệu chứng như: đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, tiêu chảy, đánh hơi nhiều, biếng ăn hay nôn trớ. Bên cạnh đó, nếu để ý bố mẹ sẽ thấy bé có các trạng thái khác như: quấy khóc, ngủ không ngon giấc, hay trằn trọc, trở mình. Tình trạng rối loạn tiêu hóa khiến trẻ dễ bị đầy hơi, không có cảm giác đói, chán ăn, nếu bố mẹ không kiên nhẫn, ngược lại ép trẻ ăn thì sẽ rất dễ dẫn đến nôn trớ. Không những vậy còn khiến cho trẻ có tâm lý sợ hãi, ám ảnh mỗi khi đến bữa ăn.

1.3. Viêm đường hô hấp, ho có đờm

Trẻ nhỏ rất dễ bị viêm đường hô hấp, ho có đờm mỗi khi thay đổi thời tiết. Mặt khác, hệ miễn dịch của bé còn non yếu, không có khả năng kháng lại các tác nhân gây bệnh bên ngoài. Do đó, đây là đối tượng dễ bị các vi khuẩn, virus tấn công gây ra các triệu chứng như: kho khan, có đờm… Ngoài ra còn kèm theo các hiện tượng như khò khè, có tiếng ran rít… nguyên nhân là khí trong thanh quản không được lưu thông do có đờm khiến việc thở và nuốt thức ăn trở nên khó khăn. Đờm vướng ở cổ nhưng trẻ lại không có khả năng tự đẩy ra ngoài vì vậy sẽ có cảm giác khó chịu, buồn nôn nhằm tống đờm ra ngoài.

1.4. Táo bón

Táo bón cũng là một trong những hiện tượng phổ biến đối với trẻ nhỏ. Đây rất có thể là nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn hay nôn trớ. Táo bón sẽ gây cho trẻ cảm giác căng tức, khó chịu ở bụng do chất thải không được đẩy ra ngoài. Từ đó, làm giảm cảm giác thèm ăn và có thể dẫn tới nôn trớ khi bố mẹ bắt ép bé ăn.

1.5. Ăn quá no

Ăn quá no cũng là nguyên nhân khiến trẻ không muốn ăn hay nôn trớ. Tâm lý của bố mẹ luôn muốn con ăn nhiều và ăn khỏe. Tuy nhiên, trên thực tế thì dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh là 30 – 35ml, trẻ 3 tháng tuổi là 100ml, trẻ 1 tuổi là 250 – 300ml. Vì vậy, lượng thức ăn mà trẻ hấp thụ vào dạ dày nếu vượt quá dung tích cho phép thì trẻ sẽ bị nôn ngay hoặc nôn hết thức ăn vừa tiêu hóa. Bố mẹ nên lưu ý rằng không nên ép trẻ ăn nhiều hơn nhu cầu của cơ thể chúng, việc này có thể dẫn đến tình trạng nôn trớ cũng như ảnh hưởng xấu đến tâm lý của trẻ.

2. Bé biếng ăn hay nôn trớ nên ăn gì?

Tùy thuộc vào nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn bị nôn trớ, cũng như tình trạng sức khỏe của con mà bố mẹ điều chỉnh và cân nhắc thực đơn phù hợp.

• Khẩu phần ăn trong một bữa của trẻ cần đảm bảo cân đối, đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu và quan trọng nhất đó là: Chất đạm, chất tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất. Đây là yếu tố tiên quyết đầu tiên để bữa ăn của con đảm bảo cung cấp đủ chất cho sự phát triển của trẻ.
• Ăn kết hợp cả nguồn đạm thực vật và đạm động vật giúp cơ thể trẻ hấp thụ được tổng hợp nhiều loại axit amin có lợi cho sức khỏe.
• Chất xơ nói chung, rau xanh nói riêng rất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ, giúp thức ăn được tiêu hóa thuận lợi hơn, hạn chế nguy cơ bị táo bón, tiêu chảy, khó tiêu… Vì vậy, mẹ nên bổ sung thêm rau xanh vào thực đơn hằng ngày của con và khuyến khích bé ăn bằng cách chế biến thành các món khác nhau như: bột, súp, cháo…
• Ngoài các bữa ăn chính, mẹ nên cho trẻ ăn thêm sữa chua hoặc các thực phẩm bổ sung lợi khuẩn giúp trẻ dễ tiêu hóa và cân bằng hệ men vi sinh đường ruột, kích thích ngon miệng, hạn chế tình trạng trẻ biếng ăn hay nôn trớ.

3. Cách xử lý khi trẻ ăn bị nôn trớ?

Xử lý đúng cách khi trẻ bị nôn trớ có thể làm giảm cảm giác khó chịu cũng như tránh gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn cho trẻ. Dưới đây là các bước bố mẹ nên áp dụng khi thấy con có hiện tượng nôn trớ:

• Bước 1: Vệ sinh ngay khi trẻ nôn trớ. Lau sạch cho con bằng nước ấm, sau đó lấy khăn quấn quanh cổ cho trẻ, hơi ấm sẽ giúp trẻ giảm bớt cơn buồn nôn và cảm giác khó chịu. Nếu bé nôn ra quần áo thì thay ngay cho trẻ để tránh để lại mùi khó chịu và mất vệ sinh.
• Bước 2: Không bế xốc bé nên ngay sau khi vừa nôn trớ xong. Thay vào đó, bố mẹ nên để trẻ ngồi yên một lúc, kết hợp với vuốt lưng và nói chuyện để trẻ cảm thấy dễ chịu và tạm thời quên đi cơn buồn nôn. Việc bế xốc bé nên rất có thể khiến bé tiếp tục nôn tiếp và đẩy cơn buồn nôn trở nên nặng hơn.
• Bước 3: Làm sạch miệng cho trẻ. Sau khi bé trớ, mẹ lấy nước súc miệng sạch cho trẻ. Sau đó bổ sung thêm nước điện giải oresol, nước lọc hoặc nước hoa quả pha loãng để bù lại lượng nước đã mất khi trẻ bị nôn. Lưu ý, không nên cho trẻ uống nước hoa quả nguyên chất vì có thể chứa nhiều đường không tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ.
• Bước 4: Khi thấy trẻ đã trở lại trạng thái ổn định, bình thường thì đặt bé nằm nghỉ ngơi. Phần thân trên của trẻ nên kê cao hơn và để trẻ nằm nghiêng. Tránh trường hợp trẻ nôn tiếp thì không bị sặc lên mũi rất nguy hiểm.

4. Phòng ngừa và khắc phục tình trạng trẻ biếng ăn hay nôn trớ như thế nào?

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa và khắc phục tình trạng trẻ bị biếng ăn hay nôn trớ hiệu quả. Bố mẹ nên tham khảo và thực hiện cho trẻ:

4.1. Cho bé uống đủ nước

Nước có vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa cũng như hấp thụ các chất dinh dưỡng trong hệ tiêu hóa của trẻ. Vì vậy, bố mẹ nên khuyến khích cho con uống đủ nước hằng ngày. Dù chỉ là một mẹo nhỏ nhưng đây cũng là cách hay giúp cơ thể luôn đủ nước và hoạt động hiệu quả nhất.

4.2. Với trẻ đang còn bú mẹ

Với trẻ biếng ăn hay nôn trớ vẫn đang trong thời kì bú sữa mẹ thì nên lưu ý, sau khi bú xong tuyệt đối không nên đặt trẻ nằm xuống ngay mà hãy bế trẻ khoảng 15 – 30 phút. Tránh tình trạng để trẻ vừa bú vừa cười nói và nuốt phải không khí gây ra chứng đầy bụng, chướng hơi, nôn trớ.

4.3. Với những trẻ bắt đầu ăn dặm

Thời gian này trẻ dễ bị biếng ăn và hay nôn trớ nếu bố mẹ không trang bị kiến thức cần thiết. Lúc này, trẻ bắt đầu làm quen và tiếp xúc với nhiều lợi đồ ăn mới lạ nên hệ tiêu hóa chưa kịp thích nghi ngay được, do đó dễ xảy ra tình trạng rối loạn tiêu hóa. Giải pháp đó là nên chia nhỏ bữa ăn của trẻ thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, để trẻ ăn chút một sau đó sẽ tăng số lượng lên dần.

4.4. Với những trẻ mắc bệnh lý đường ruột

Các bệnh lý về đường ruột rất đa dạng và phổ biến. Trước hết để giải quyết trẻ biếng ăn hay nôn trớ, bố mẹ nên tìm hiểu rõ nguyên nhân của bệnh, có thể do viêm dạ dày, viêm ruột hay một bệnh lý nào khác, sau đó mới có phương pháp phù hợp. Trong trường hợp trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột thì bố mẹ nên bổ sung vào chế độ dinh dưỡng hằng ngày sản phẩm men vi sinh giúp tăng lợi khuẩn, ổn định và cân bằng hệ men vi sinh đường ruột.

4.5. Với những trường hợp trẻ biếng ăn hay nôn trớ do rối loạn tiêu hóa

Tình trạng rối loạn tiêu hóa khiến chức năng của hệ đường ruột bị giảm sút. Vì vậy, bố mẹ nên chọn cho con những loại thực phẩm dễ tiêu hóa, dạng đặc hơn và chia thành nhiều bữa nhỏ. Đồng thời, nên massage toàn thân cho bé, tập trung vào phần bụng, tạo cảm giác dễ chịu cho bé cũng như giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

4.6. Bổ sung chất xơ giúp trẻ đi đại tiện dễ dàng hơn

Chất xơ phát huy vai trò tích cực, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ dễ tiêu hóa, đi đại tiện dễ hơn, tránh cảm giác đầy bụng, chướng hơi, chán ăn. Từ đó không còn tình trạng trẻ biếng ăn hay nôn trớ nữa.

4.7. Không nên cho trẻ ăn quá no, nên chia nhỏ các bữa ăn cho bé

Việc cho bé ăn quá no, lượng thức ăn vượt ngoài dung tích của dạ dày sẽ khiến trẻ bị nôn trớ, gây áp lực cho hệ tiêu hóa. Bố mẹ nên chia thành các bữa nhỏ trong ngày cho trẻ giúp hệ tiêu hóa làm việc nhẹ nhàng và hạn chế hiện tượng nôn trớ của trẻ.

4.8. Cha mẹ cần giải quyết triệt để các bệnh liên quan đường hô hấp

Các vấn đề về đường hô hấp như ho khan, ho có đờm nếu không được xử lý triệt để thì tình trạng nôn trớ khi ăn của trẻ khó có thể hết được. Nếu bố mẹ dùng thuốc kháng sinh đề điều trị bệnh về đường hô hấp thì nên dùng song song với men vi sinh để tránh nhiễm khuẩn đường ruột, bổ sung lợi khuẩn và tăng sức đề kháng cho cơ thể.

4.9. Không nên quát mắng, ép trẻ ăn quá nhiều

Điều này không những ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ mà còn khiến trẻ bị biếng ăn hay nôn trớ hơn. Hãy tạo không khí thoải mái, tự nhiên mà bé có thể ăn những món mình thích, tùy vào nhu cầu của cơ thể chúng.

4.10. Cho trẻ uống bổ sung men vi sinh

Cho trẻ biếng ăn hay nôn trớ uống men vi sinh. Điều này giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, góp phần hỗ trợ thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn, trẻ nhanh đói hơn. Từ đó, kích thích trẻ ăn ngon miệng hơn, giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất và trí não. Hiện nay trên thị trường có nhiều loại men vi sinh. Tuy nhiên bố mẹ nên lưu ý lựa chọn cho con sản phẩm chứa 2 thành phần là Probiotics và Prebiotics có nguồn gốc tự nhiên từ kim chi, được sản xuất với công nghệ Lab2Pro. Bởi:

• Lợi khuẩn Probiotics có chức năng kích thích sự sản sinh của các vi khuẩn có lợi, đồng thời ức chế sự phát triển của các hại khuẩn. Trung hòa các độc tố hình thành trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Đồng thời giúp tổng hợp những vitamin có lợi cho cơ thể.
• Prebiotics là chất xơ hòa tan, giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa được diễn ra trơn tru hơn. Ngăn ngừa tình trạng đầy bụng, khó tiêu, táo bón… Kích thích trẻ biếng ăn sinh lý ăn ngon miệng, tăng cân nhanh, đều đặn, phát triển thể lực và trí tuệ khỏe mạnh
• Công nghệ sản xuất men vi sinh cũng giữ một vai trò quan trọng, quyết định đến chất lượng sản phẩm. Công nghệ tiên tiến này sẽ giúp các lợi khuẩn duy trì ở trạng trái sống và hoạt động bình thường cho đến khi đi vào cơ thể của trẻ. Tại đây, lợi khuẩn sẽ định cư, tăng sinh và hoạt động có lợi cho hệ tiêu hóa của trẻ. Thông tin chi tiết sản phẩm tại đây.

4.11. Đưa trẻ đến các cơ sở y tế nếu thấy bé có hiện tượng nôn trớ kèm các biểu hiện bất thường.

Khi thấy trẻ có những biểu hiện bất thường ngoài triệu chứng biếng ăn hay nôn trớ thì tốt nhất nên đưa trẻ đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế đáng tin cậy để thăm khám. Vì đây có thể là dấu hiệu ban đầu của các bệnh lý khác.

Trẻ biếng ăn hay nôn trớ không nguy hiểm nếu được bố mẹ quan tâm và có giải pháp phòng tránh, xử lý phù hợp. Hy vọng với những thông tin bài viết chia sẻ đã phần nào giải đáp được những thắc mắc của bố mẹ, giúp con luôn khỏe mạnh và phát triển toàn diện nhất.

Phần tiếp theo: Trẻ biếng ăn khó ngủ