Đau lưng dưới là biểu hiện của bệnh gì?

Đau lưng dưới là triệu chứng thường gặp ở cả nam và nữ, đặc biệt là đau ngang vùng thắt lưng hoặc đau ở gần vị trí xương cụt, khiến cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng nặng nề. Chính vì vậy, việc tìm hiểu về bệnh lý, nhận biết sớm các triệu chứng sẽ giúp ích không nhỏ trong việc phòng tránh bệnh cũng như có phác đồ điều trị tốt nhất.

1. Đau lưng dưới là bệnh gì?

Đau lưng dưới hay còn gọi là đau thắt lưng, là tình trạng đau phần lưng dưới có thể xảy ra ở bên phải – trái hoặc chính giữa cột sống. Đôi khi cơn đau còn xảy ra ở đoạn xương cùng của cột sống hoặc có thể lan dần xuống vùng mông, đùi thậm chí hai chân.

Đau lưng dưới được chia thành 3 cấp độ dựa theo thời gian bị đau:

• Cấp tính: Khi đau lưng dưới kéo dài dưới 6 tuần thì được gọi là đau lưng cấp tính.
• Nửa mãn tính: Đau lưng trong thời gian từ 6 – 12 tuần thì gọi là nửa mãn tính.
• Mãn tính: Đau lưng mãn tính là khi những cơn đau kéo dài hơn 12 tuần.

2. Nguyên nhân gây ra đau lưng dưới

Thực chất, đau lưng dưới có thể do chấn thương ở vùng lưng, tính chất công việc hoặc là triệu chứng cảnh báo một số bệnh lý xương khớp. Sau đây là một số bệnh lý có biểu hiện đau lưng dưới:

2.1. Bệnh thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau lưng. Khi đĩa đệm bị thoái hóa thì các bao xơ sẽ bị rách, nhân nhầy của đĩa đệm bị thoát ra ngoài, chèn vào các rễ và dây thần kinh cột sống, gây nên tình trạng đau đớn. Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở bất kỳ đoạn nào của cột sống nhưng hay gặp nhất là thoát vị đĩa đệm ở vị trí thắt lưng.

2.2. Bệnh lý rễ dây thần kinh

Đây là tình trạng gây ra bởi sự chèn ép, dẫn tới tổn thương rễ thần kinh tại cột sống. Từ đó, gây đau, tê hoặc cảm giác ngứa ran lan tỏa ra các khu vực khác của cơ thể theo dây thần kinh đó. Bệnh lý rễ dây thần kinh có thể xảy ra khi hẹp ống sống hoặc thoát vị đĩa đệm hoặc vỡ đĩa đệm chèn ép rễ thần kinh.

2.3. Đau dây thần kinh tọa

Biểu hiện phổ biến của bệnh này là đau thắt lưng kèm theo lan dọc xuống chi dưới theo đường đi của dây thần kinh tọa. Cơn đau thường đột ngột xuất hiện lúc gắng sức, sang chấn vùng thắt lưng hoặc sau khi bị bước hụt và thường tăng về đêm.

2.4. Hẹp cột sống

Hẹp cột sống gây áp lực lên tủy sống và dây thần kinh, có thể gây đau hoặc tê khi đi bộ và theo thời gian dẫn đến yếu chân và mất cảm giác.

2.5. Rối loạn chức năng khớp cùng chậu

Triệu chứng thường gặp khi bị rối loạn chức năng khớp cùng chậu là đau vùng thắt lưng, đau vùng mông. Ngoài ra, người bệnh có thể đau ở đùi hoặc đôi khi đau mơ hồ khó xác định vị trí rõ ràng. Cơn đau tăng lên khi đi lại, đứng và giảm khi nằm nghỉ.

2.6. Thoái hóa cột sống

Theo thời gian, các đốt sống lưng trở nên khô dần, thoái hóa và cọ xát vào nhau. Lúc này, người bệnh sẽ cảm nhận những cơn đau âm ỉ ở xung quanh đốt cột sống bị thoái hóa. Càng về sau, những cơn đau sẽ lan xuống vùng đùi, mông, bắp chân và lan xuống tận bàn chân. Điều này sẽ khiến cho quá trình vận động và di chuyển của bệnh nhân trở nên vô cùng khó khăn.

2.7. Một số bệnh lý hiếm gặp

• Nhiễm trùng: Đây không phải là nguyên nhân phổ biến gây đau lưng. Tuy nhiên, một số nhiễm trùng liên quan đến đốt sống có thể dẫn tới đau lưng dưới như viêm tủy xương, viêm đĩa đệm hoặc viêm khớp giữa xương chậu và cột sống.
• Khối u: Tương tự như nhiễm trùng, khi các khối u bắt đầu ở lưng hoặc thường xuất hiện ở lưng do ung thư di căn từ nơi khác trong cơ thể cũng sẽ gây đau lưng.
• Sỏi thận: Đau lưng dưới là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh sỏi thận. Nguyên nhân chính là do đường nước tiểu từ thận xuống bàng quang bị tắc, gây ra những cơn đau từ vùng thận ra sau lưng, lan xuống hố chậu, mông, đùi và cả bàn chân.
• Hội chứng chùm đuôi ngựa: Bệnh xảy ra khi các bó rễ thần kinh đuôi ngựa (dây thần kinh này nằm ở cuối tủy sống) bị chèn ép, làm gián đoạn chức năng vận động của chân và các cơ quan vùng chậu. Triệu chứng bệnh thường gặp là đau dữ dội tại thắt lưng, yếu cơ, mất cảm giác, đi tiểu không tự chủ…
• Các bệnh viêm khớp: Viêm đa khớp dạng thấp, viêm cột sống… đều có thể gây đau thắt lưng.
• Loãng xương: Thiếu canxi gây loãng xương cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng đau thắt lưng. Bệnh thường gặp ở người có tuổi, chế độ ăn uống thiếu canxi hoặc những người ít vận động…
• Lạc nội mạc tử cung: Một số bệnh phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng, u xơ tử cung, viêm tuyến tiền liệt… cũng có biểu hiện là đau thắt lưng.
• Hội chứng đau xơ cơ: Đây là bệnh lý ngoài khớp gây đau toàn thân, đau lan tỏa ở cơ, các vùng quanh điểm bám gân và phần mềm xung quanh. Bệnh thường kèm theo cảm giác mệt mỏi, mất ngủ, hoặc trầm cảm nhưng không có tổn thương thực thể tại cơ, xương, khớp.

2.8. Các nguyên nhân khác

• Tính chất công việc: Những người thường xuyên làm những công việc nặng nhọc như mang vác, khuân bê đồ đạc… hoặc lái xe, nhân viên văn phòng phải ngồi một chỗ trong thời gian dài khiến hệ thống cơ xương bị ảnh hưởng. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến khả năng nâng đỡ suy giảm, dẫn tới tình trạng đau ở vùng thắt lưng.
• Tập luyện, chơi thể thao quá sức: Chơi thể thao hoặc tập luyện quá sức, sai tư thế cũng có thể khiến các cơ, gân, dây chằng vùng thắt lưng bị co cứng hoặc căng giãn bất thường, khiến độ đàn hồi giảm đáng kể.
• Chấn thương: Một số chấn thương vùng lưng như gãy xương, rạn xương, bong gân, giãn dây chằng… khiến người bệnh thường cảm thấy đau buốt. Trong trường hợp nhẹ, người bệnh sẽ không thấy đau ngay lập tức mà cơn đau sẽ chỉ diễn ra âm ỉ hoặc đau nhói khi người bệnh bê vác vật nặng.
• Thừa cân: Đây là một trong những nguyên nhân gây bệnh xương khớp và đau lưng dưới là khó tránh khỏi nếu mắc bệnh về xương khớp. Khi trọng lượng vượt qua sức chịu đựng của xương khớp sẽ làm xương khớp chịu áp lực lớn, ảnh hưởng đến khung xương.
• Làm việc, sinh hoạt thiếu khoa học: Tư thế sai khi làm việc hay trong sinh hoạt hàng ngày như ngồi nhiều, lười vận động, thường xuyên đi giày cao gót… cũng là những nguyên nhân gây đau thắt lưng.

3. Dấu hiệu của đau lưng dưới

Biểu hiện chung nhất của đau lưng dưới là những cơn đau âm ỉ, tê nhức vùng thắt lưng. Bệnh có thể kéo dài vài ngày, vài tuần hoặc lâu hơn khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt thường ngày.

Tùy thuộc vào vị trí đau mà bệnh có triệu chứng khác nhau:

3.1. Đau lưng dưới gần mông

Cơn đau lưng dưới gần mông thường mang đến cảm giác đau lan man, e buốt ở vùng thắt lưng gần với 2 bên mông. Đau đến mức chỉ cần ngồi xuống hoặc nằm xuống cũng thấy đau. Đau ở vị trí này thường là do đau dây thần kinh tọa, đau dây thần kinh liên sườn hay đau thận hoặc đau ruột thừa.

3.2. Đau lưng dưới bên trái

Cứng đơ vùng thắt lưng trái, đau buốt ở bụng lan xuống cơ quan sinh dục hoặc lan dọc xuống chi dưới. Đau âm ỉ hoặc dữ dội với cảm giác tê nóng, đau như dao đâm, kiến bò… Đây có thể là biểu hiện của các bệnh như suy thận, sỏi thận, đau thần kinh tọa, hội chứng ruột kích thích, thoát vị đĩa đệm…

3.3. Đau lưng dưới bên phải

Thường gặp nhất là những người làm văn phòng, người hay phải ngồi lâu, ngồi nhiều và người già, phụ nữ mang thai… Mới đầu, bệnh nhân sẽ chỉ cảm thấy đau âm ỉ. Nhưng khi bệnh nặng dần, người bệnh sẽ bị đau sang cả phần thắt lưng phải, thắt lưng trái xuống vùng háng cũng như các bộ phận khác. Ngoài ra, nguyên nhân gây đau lưng dưới bên phải còn xảy ra do một số bệnh lý như nhiễm trùng tiết niệu, thoát vị đĩa đệm, sỏi thận.

3.4. Đau lưng dưới gần xương chậu

Những cơn đau ở vị trí này sẽ xảy ra do thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp sau chấn thương. Bạn có thể nhận biết đau lưng dưới gần xương chậu do các bệnh lý này qua một số dấu hiệu lâm sàng như khi chuyển tư thế từ nằm sang đứng hoặc đứng dậy đột ngột sẽ bị đau lưng do dây chằng của khớp cùng chậu bị tác động. Cơn đau lan đến mông và xuống phần sau của đùi nhưng không xuống quá vùng gối.

4. Ai có nguy cơ mắc đau lưng dưới?

Nhìn chung, ai cũng có thể bị đau lưng dưới do nhiều các nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, có một số nhóm đối tượng thường có nguy cơ mắc đau lưng cao hơn như:

• Người cao tuổi.
• Những người thường xuyên phải ngồi liên tục hàng giờ đồng hồ, ít vận động như dân văn phòng, công nhân may, lái xe…
• Bà bầu cũng có thể bị đau lưng dưới, khu vực ngang thắt lưng.
• Những người lao động nặng nhọc, thường xuyên phải xốc vác vật nặng.
• Người bị các bệnh lý liên quan cột sống…

5. Cách điều trị đau lưng dưới hiệu quả

Tùy vào mức độ đau nặng hay nhẹ, người bị đau lưng dưới có thể thực hiện một số phương pháp điều trị khác nhau.

5.1. Chăm sóc tại nhà

Thay đổi thói quen sinh hoạt hợp lý

Với những cơn đau lưng dưới thông thường do thói quen xấu, sai tư thế…, người bệnh chỉ cần thay đổi thói quen sinh hoạt khoa học: không hút thuốc, điều chỉnh tư thế khi làm việc, lao động; tránh mang vác nặng; hạn chế mang giày cao gót…

Tập luyện thể dục thể thao

Một số bộ môn thể dục thể thao như yoga, bơi lội… giúp tăng sự dẻo dai của các múi cơ, giảm áp lực cho cột sống. Đây cũng là phương pháp lành mạnh giúp giảm chứng đau thắt lưng.

Xoa bóp

Khi bị đau, người bệnh có thể thực hiện một số thao tác đơn giản như sau: đặt tay lên vùng thắt lưng bị đau và từ từ xát lên, xát xuống, xát ngang, xát dọc làm vùng thắt lưng nóng lên.

Bài thuốc nam chữa đau lưng

Có nhiều bài thuốc nam chữa đau lưng dưới, bạn có thể tham khảo các bài thuốc sau:

• Dùng 1 thìa cà phê mật ong và 1 thìa cà phê bột quế trộn đều với nhau và uống sau bữa ăn 2 lần/ ngày và dùng liên tục trong 15 ngày.
• Dùng một lá ngải cứu trắng rửa sạch, ngâm vào bát nước nóng khoảng 20 phút cùng muối hột, sau đó vớt ngải cứu ra đắp trực tiếp lên vùng bị đau nhức để giảm đau lưng.

5.2. Điều trị

Tùy theo từng nguyên nhân gây đau lưng dưới mà người bệnh cần được điều trị theo các cách khác nhau. Trong trường hợp đau lưng do bệnh lý, người bệnh nên tới khám và điều trị tại các bệnh viện uy tín. Khi đã xác định được nguyên nhân của bệnh, các bác sĩ sẽ kê đơn và hướng dẫn người bệnh điều trị bệnh một cách tốt nhất.

5.3. Phẫu thuật

Đối với trường hợp bệnh nặng, các biện pháp khác không mang lại hiệu quả thì bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Tuy nhiên, những người có tiền sử mắc bệnh lý về tim mạch, huyết áp… thì cần cân nhắc kỹ trước khi thực hiện.

Đau lưng dưới xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau và tùy vào từng nguyên nhân gây bệnh mà có cách khắc phục, điều trị thích hợp. Tuy nhiên, dù là nguyên nhân nào thì việc tăng cường sức khỏe xương khớp mới là biện pháp hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa đau lưng hiệu quả nhất.

Để cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho xương, giúp xương chắc khỏe, người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm chứa các dưỡng chất Canxi nano, Vitamin D3 và MK7, trong đó:

• Canxi nano với kích thước siêu nhỏ sẽ dễ dàng thẩm thấu vào mạch máu, giúp xương hấp thụ tốt hơn. Cùng với đó, canxi nano cũng giúp giảm các tác dụng phụ do canxi gây ra như táo bón, sỏi thận, rối loạn tiêu hóa…
• Vitamin D3 giúp xương chắc khỏe, đồng thời hỗ trợ tăng lượng hấp thu canxi từ thành ruột non vào máu.
• MK7: MK7 chính là vitamin K2 duy nhất có nguồn gốc chủ yếu từ đậu tương lên men (Natto) của Nhật Bản. Trong khi vitamin D3 giúp chuyển canxi vào máu thì MK7 sẽ giúp đưa canxi từ máu vào tận xương.

Ngoài bộ 3 Canxi, Vitamin D3 và MK7, để xương chắc khỏe còn cần thêm nhiều khoáng chất, dưỡng chất thiết yếu khác như kẽm, magie, đồng, DHA, silic, mangan, boron… Nếu thiếu các dưỡng chất này cũng có thể gây ra những vấn đề xấu cho xương khớp và toàn cơ thể.

Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về chứng đau lưng dưới. Hy vọng sẽ giúp ích cho người bệnh trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp để bảo vệ xương khớp khỏe mạnh, tránh biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Phần tiếp theo: Đau lưng bên trái: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý